Dilatatieadvies in BIM
Onder de motorkap
Regelmatig houdt Root zich bezig met specifieke BIM-vraagstukken uit de markt, zo ook voor Kooy Baksteencentrum B.V. – de baksteenspecialist uit Bilthoven. De vraag luidde: “Hoe kunnen we een dilatatieadvies in een BIM-model van een project opnemen.” Om hier antwoord op te kunnen geven is gezocht naar welke informatievraag het object moest beantwoorden. Deze informatievraag zat in een geometrische weergave in het model, maar ook in het weergeven van correcte annotaties op tekenwerk, voldoen aan BIM basis ILS en data die direct bruikbaar zijn voor een voorbereiding van een werk. Met deze opgave is Root aan het werk gegaan en het antwoord op de vraag hebben we kunnen geven met behulp van 3 componenten. Een family om een verticale dilatatie te maken, één voor een horizontale dilatatie en een family om de lintvoegwapening in het model te kunnen verwerken. Onderstaand zal per element een korte toelichting gegeven worden van de werking, alsmede de van toepassing zijnde data om aan de BIM basis ILS te voldoen.
Verticale dilatatie
- Family: 21_geveldilatatie_verticaal
- Type(s): 5mm; 10mm
- Assembly code: 21.10
- Entiteit: IfcOpeningElement
Als family-template is gebruik gemaakt van een face-based generic model. Hierdoor heeft het element altijd een host nodig en kan het component niet gaan ‘zweven’ in het model. Verder maakt de family gebruik van een aantal parameters, waarbij de parameters gerangschikt onder ‘graphics’ gebruikt kunnen worden om annotaties van gevels en plattegronden te kunnen verzorgen. Middels deze parameters wordt de symboliek van het element aangepast. Voor de afmetingen gerangschikt onder ‘dimensions’ wordt de lengte als instance gebruikt, de breedte van de voeg en de dikte van het gevelblad worden als type gestuurd.
Tevens zijn er in de family in de plattegrond een tweetal reference lines geplaatst op een koppenmaat afstand van 3k-v, zodat de family eenvoudig aan de hoek van een gebouw kan worden gerelateerd.
Het element bevat een void waarmee eventueel metselwerk geknipt kan worden. Echter geldt het advies om het metselwerk en de gevelelementen als zodanig opgeknipt te modelleren en de elementen slechts te gebruiken om een geometrische clash uit te voeren. Via deze weg hoeven de elementen niet wezenlijk in het bouwkundige model aanwezig te zijn maar kunnen deze ook vanuit een aspectmodel als linked file aanwezig zijn. Tevens bevat de family symbolen die zichtbaar zijn in het 2d tekenwerk. Deze symbolen worden bediend middels de parameters gerangschikt onder ‘graphics’. Hierbij kan gekozen worden uit een symbool in de gevel voor een onoverzichtelijke gevel. Tevens kan met een label het symbool in de plattegrond uitgewisseld worden voor een ‘rechte’ of ‘schuine’ hoek. De overige vormgeving van het symbool zal zich vormen naar de ingevoerde parameters.
Horizontale dilatatie
- Family: 21_geveldilatatie_horizontaal
- Type(s): 10mm
- Assembly code: 21.10
- Entiteit: IfcOpeningElement
Ook hierbij is als family-template gebruik gemaakt van een face-based generic model. Hierdoor heeft het element altijd een host nodig en kan het component niet gaan ‘zweven’ in het model. Verder maakt de family gebruik van een aantal parameters. Voor de afmetingen gerangschikt onder ‘dimensions’ wordt de lengte als instance gebruikt, de breedte van de voeg en de dikte van het gevelblad worden als type gestuurd. Tevens is er een parameter voor de dikte van de geveldrager. Door deze in te vullen zal de horizontale dilatatie een offset naar beneden krijgen waarmee een voegdikte onder de geveldrager wordt gewaarborgd. Vooralsnog wordt deze als type parameter toegepast, maar dit kan gewijzigd worden naar een instance wanneer er verschillende dikten worden toegepast.
Ook dit element bevat een void waarmee eventueel metselwerk geknipt kan worden Echter geldt ook hier het advies om de gevelelementen als zodanig opgeknipt te modelleren en de elementen slechts te gebruiken om een geometrische clash uit te voeren. Via deze weg hoeven de elementen niet wezenlijk in het bouwkundige model aanwezig te zijn maar kunnen deze ook vanuit een aspectmodel als linked file aanwezig zijn.
Lintvoegwapening
- Family: 21_lintvoegwapening
- Type(s): 10mm
- Assembly code: 21.10
- Entiteit: IfcWall.USERDEFINED
De family maakt gebruik van een aantal parameters. Voor de afmetingen gerangschikt onder ‘dimensions’ wordt de dikte van de lintvoegwapening en de dikte van het gevelblad wordt als type gestuurd. Tevens is de parameter lagenmaat van toepassing, deze heeft een relatie met de parameters gerangschikt onder ‘graphics’.
Gerangschikt onder ‘dimensions’ staat de instance parameter ‘lengte_invoerwaarde’, deze dient in het project gebruikt te worden om de lengte van het element in te voeren. Het betreft een family parameter welke niet als waarde uitgelezen kan worden in het project. De parameter ‘lengte’ welke gestuurd wordt met een formule is wel als shared parameter toegepast. Dit is een waarde die de lengte van een lintvoegwapening (in geval van een dubbele laag 2x) berekend aan de hand van de handelsmaat van 3050mm. Op deze manier wordt de benodigde netto lengte van de lintvoegwapening berekend welke vervolgens kan worden uitgelezen in het project.
Wanneer er extra wapening benodigd is kan middels de parameter ‘dubbele_laag’ een extra laag wapening toegepast worden. Wanneer er lintvoegwapening toegepast dient te worden zonder rollaag boven een kozijn kan de family vastgezet worden op de bovenkant van het kozijn en een laag omhoog verplaatst worden middels de parameter ‘eerste_laag_overslaan’. Voor beide parameters is, als eerder reeds benoemd, de parameter lagenmaat van invloed op de verticale verplaatsing. In de family zijn alle reference planes die een relatie hebben met de geometrie op ‘Not a Reference’ gezet. Enkel de ‘Center (Front/Back)’ is een reference welke aan de gevel kan worden gekoppeld. Op deze manier zal een verticale verplaatsing ingevoerd met de ‘graphics’ parameters correct uitgevoerd worden.
ILS parameters
Los van de parameters benodigd voor het bepalen van de geometrie zijn er ook parameters toegekend voor het overbrengen van de data naar IFC. Onderstaand een opsomming van de parameters die ingevuld zijn om te voldoen aan de BIM basis ILS.
- Model (Built-in parameter; bondige omschrijving van het element).
- Description (Built-in parameter; beschrijving van het element, waarde kan desgewenst middels een tag op de tekening worden verwerkt).
- Assembly Code (Built-in parameter; viercijferige NL-SfB-elementencode; Let op: de Assembly Code definieert vaak ook al of het element IsExternalTrue of IsExternalFalse is).
- IsExternal (Shared parameter; geeft aan of een element buiten ‘True’ of binnen ‘False’ is).
- IfcExportAs (Shared parameter; hiermee wordt de family naar de correcte IfcEntiteit geëxporteerd).
- StatusSourceReference (Shared parameter; positie voor de vermelding van een externe adviseur).
- Schedule Level (Built-in parameter; automatisch toegekend aan face-based families. Wordt gebruikt voor een correcte bouwlaagassociatie, waarbij referentie de laagst van toepassing zijnde building story is).
2d/3d annotaties
Doordat de geometrie in de revit families is toegekend aan een subcategory kan in het project middels de ‘object styles’ de geometrie voorzien worden van iedere gewenste kleur en/of ieder gewenst patroon. Met behulp hiervan kunnen de dilataties desgewenst in geveltekeningen, plattegronden of doorsneden zichtbaar gemaakt worden. Onderstaand een overzicht van de waarden die ingevuld zijn in de ‘object styles’ van het project.
Meer weten? Neem contact met me op.
Download het bestand via GitHub of direct via deze link.
Tekst: Wilco Kelder
Gepubliceerd: 23 april 2018
Website: Kooy Baksteencentrum B.V.